Współczesne uzależnienia u dzieci i młodzieży

Uzależnienie staje się dla nas zastępczą tożsamością, która uwalnia nas od konieczności poszukiwania naszej tożsamości prawdziwej.- /Wojciech Eichelberger/

Kochani, dzisiejszy wpis postanowiłam poświęcić uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży. Serdecznie zapraszam Was do jego lektury, chwili refleksji i przemyśleń...

Człowiek może uzależnić się niemal od wszystkiego. Niegdyś uzależnienie kojarzyło nam się z niedozwolonymi substancjami- narkotykami, dopalaczami. Za uzależnionych uważano palaczy czy alkoholików. Niestety to dość schematyczny i krzywdzący sposób myślenia, gdyż problem jest dużo bardziej złożony. Możemy uzależnić się bowiem od substancji- takich jak właśnie alkohol, papierosy, kofeina czy teina. Uzależnienie może dotyczyć również przedmiotów czy często powtarzanych czynności: nadmierne oglądanie telewizji, korzystanie z komputera czy telefonu, robienie zakupów, żucie gumy, jedzenie słodyczy czy fast foodów, udział w grach hazardowych czy przesadzanie z aktywnością fizyczną. 

Kontroluję to, co robię.

W każdej chwili mogę przestać.

Robię to, bo sprawia mi przyjemność. 

Takie zdania słyszał chyba każdy z nas od osób, które mają problem z uzależnieniem. Niezdolne są one do rezygnacji z zażywania substancji lub wykonywania czynności, które pozwalają im zapomnieć o codziennych trudnościach i problemach.  Uzależnienia zawsze zaczynają się z pozoru niewinnie: jeden kieliszek, jeden papieros, jeszcze godzinka przy komputerze... Pamiętajmy jednak, że problem nie tkwi tylko w przedmiocie uzależniającym, ale w osobie uzależnionej. Często bowiem przedmiot uzależnienia pozwala znieść dotkliwą pustkę wywołaną przez brak miłości, więzi z innymi ludźmi, celu życiowego, zdrowia, samoakceptacji. Pamiętajmy o tej złożoności problemu, zanim kogoś ocenimy zbyt pochopnie.

Uzależnienie od telefonu, czyli fonoholizm to jedno z popularnych uzależnień XXI wieku. Przejawia się ono między innymi bezsensownym korzystaniem ze smartfona oraz korzystaniem z niego w miejscach i sytuacjach nieodpowiednich do tego celu. Więcej szczegółowych informacji o objawach tego uzależnienia znajdziecie tutaj <klik>. Proszę obejrzyjcie ten niezwykle wymowny film <klik>. Jeśli Wasza pociecha zachowuje się podobnie, to macie sporo powodów by zacząć się martwić. Niewiele osób zdaje sobie bowiem sprawę z konsekwencji zdrowotnych wynikających z nadmiernego korzystania z telefonu. Są to: problemy ze wzrokiem, bóle mięśni, a także różnorakie problemy psychiczne i emocjonalne- stany lękowe, nadmierny stres, depresja. Czas zatem zadać sobie pytanie, czy korzystasz z telefonu z rozsądkiem? Czy śledzisz wszystkie powiadomienia z portali społecznościowych? A może sięgasz po telefon bezwiednie, bez konkretnej przyczyny? 

Kolejnym urządzeniem nieodłącznym w naszym życiu i życiu naszych dzieci jest komputer bądź tablet. Nie oszukujmy się. Niezmiernie ułatwiają nam życie. Dostęp do Internetu ułatwia zdobywanie informacji, pomaga w nauce. Często robimy internetowe zakupy, załatwiamy wiele spraw online. Sam komputer nie jest złem samym w sobie, ale jak mówi przysłowie- diabeł tkwi w szczegółach... Problem zaczyna się wówczas, gdy zbyt wiele czasu spędzamy przed monitorem. Bardzo dokładnie i szczegółowo problem opisano w poniższym artykule tutaj <klik>, dlatego nie będę powielała tychże informacji, a odeślę Was do jego lektury. Podobnie, jak w przypadku telefonu, nadmierne korzystanie z komputera niesie za sobą szereg przykrych konsekwencji zdrowotnych: problemy ze wzrokiem oraz zaburzenia emocjonalne. Nie wspominając o zagrożeniach wynikających z nieodpowiedniego korzystania z Internetu, chociażby omawianej niedawno cyberprzemocy <klik>, czy nieodpowiedzialnym korzystaniu z mediów społecznościowych <klik>.

Zanim pozwolimy na korzystanie z dobrodziejstw rozwijającej się technologii pamiętajmy, że urządzenia elektroniczne izolują nas od realnego życia i niszczą relacje z osobami z naszego otoczenia. A przecież to one są najważniejsze. Internetowe znajomości są bowiem nietrwałe i niepewne. Korzystajmy więc z nich z umiarem i rozsądkiem.

Kolejnym poważnym problemem wśród młodzieży są narkotyki i dopalacze. Nie będę rozpisywała się nad tym zagadnieniem, gdyż jest ono dość szeroko omawiane w wielu miejscach. Szczegółowe informacje znajdziecie na stronie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii tutaj <klik>. Niemniej warto pamiętać, że są to substancje mające bardzo negatywny wpływ na ciało człowieka. Nie ma organu, którego by nie niszczyły. Ich zażywanie skutkuje poważnym zatruciem organizmu, a nawet może prowadzić do zgonu.

Niestety nie tylko niedozwolone substancje stanowią niebezpieczeństwo dla naszych dzieci. Pokuszę się o stwierdzenie, że prawdziwym zagrożeniem naszych czasów jest tzw. fast food, czyli jedzenie śmieciowe dostępne są na wyciągnięcie ręki. Bary szybkiej obsługi, budki czy food trucki pojawiają się na naszych ulicach niczym grzyby po deszczu. Żyjemy szybciej i intensywniej, nie zawsze przykładając wagę do tego, co jemy. Hamburger, kebab, frytki, hot dogi, zapiekanki, pizza czy napoje gazowane... Lista jest długa i niezwykle kusząca, zwłaszcza dla dzieciaków, które prócz posiłku do zestawu dostają zabawkę... Sieci prześcigają się w sztuczkach mających zwabić klientów. A rzadko zdajemy sobie sprawę, że taka żywność uzależnia! Fast foody dostarczają do naszego organizmu ogromne ilości tłuszczu. Olej w takich miejscach użytkowany jest wielokrotnie, co powoduje, że dostarczamy do naszego organizmu substancje rakotwórcze. Ponadto taka żywność nie zawiera substancji odżywczych, które niezbędne są do prawidłowego funkcjonowania naszego ciała- a ciało naszych dzieci dopiero się rozwija i kształtuje, więc takie niedobory są szczególnie niebezpieczne. Bezwartościowe jedzenie prędzej czy później prowadzi do otyłości, choroby wieńcowej, chorób nowotworowych, miażdżycy, chorób wątroby i serca, a także do alergii pokarmowych. Ponadto korzystanie z barów fast food współwystępuje często z ograniczoną aktywnością fizyczną i ze złymi nawykami żywieniowymi, co jeszcze bardziej sprzyja otyłości. Czy tego właśnie chcemy dla siebie i naszych pociech?

W dzisiejszym świecie każdy chce być piękny. Z zachwytem patrzymy na modelki, celebrytów... Porównujemy się z naszymi znajomymi, otoczeniem. Dbałość o wygląd również może stać się naszym uzależnieniem. Przesadna dbałość o zdrowy styl życia i odchudzanie także mają zgubny wpływ na nasz organizm. Pojęcie anoreksji czy bulimii znane są powszechnie. To bardzo poważne zaburzenia odżywiania wynikające z obsesyjnego kontrolowania własnego ciała- jego wyglądu i wagi. Niemniej równie szkodliwe jest nadmierne kontrolowanie tego, co jemy. Przesadna dbałość o skład posiłków nie pozwala wsłuchać się w potrzeby naszego organizmu i również prowadzi do braków substancji odżywczych i witamin w naszym organizmie. Specjaliści zachęcają, by aktywnie spędzać czas. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że ćwiczenia fizyczne mogą stać się nałogiem! Uprawianie sportu kojarzy się nam z wytrwałością, samodyscypliną, mobilizacją. Piękne, wysportowane ciało jest przedmiotem zazdrości, a przecież wcale nie musi być oznaką dobrego zdrowia! Ciągłe dążenie do poprawy naszej masy mięśniowej może stać się obsesją i mieć opłakane skutki zdrowotne. Bigoreksja dotyka nie tylko mężczyzn, ale również kobiety. Warto czasem zastanowić się, czy zachowujemy umiar...

Analizując zagadnienie uzależnień uświadomiłam sobie jedną rzecz. Świat stanowi dla nas i naszego potomstwa jedną wielką pułapkę. Technologia, która ma ułatwiać nam życie, może stać się też naszym przekleństwem. Sami wytwarzamy substancje, które szkodzą naszemu życiu i zdrowiu, ale z drugiej strony światłe umysły tworzą lekarstwa, które nas leczą. Żywność również bywa zdradliwa- zarówno ta śmieciowa, jak i nadmiernie poprawnie skomponowany posiłek. We wszystkim musimy kierować się intuicją i własnym rozumem. Tylko zachowanie równowagi pozwala uniknąć pułapek i nie pozwoli nam wpaść w sidła nałogu.
I tej równowagi Wam życzę.

Pozdrawiam
Aga S